ဗုဒၶဝင္ျဖစ္စဥ္ အက်ဥ္းခ်ဳပ္

ဗုဒၶဝင္ျဖစ္စဥ္ အက်ဥ္းခ်ဳပ္

၁။ လူအမည္ သိဒၶတၳ
၂။ ဘုရားဘဲြ႕ ေဂါတမ
၃။ မိဘအမည္ သုေဒၶါဒနမင္းႏွင့္ သိရီမဟာမာယာေဒဝီ
၄။ ၾကင္ရာေတာ္ ဘဒၵကဥၥနာယေသာ္ဓရာမင္းသမီး
၅။ ရင္ေသြးေတာ္ ရာဟုလာမင္းသား
၆။ ေယာက္ဖေတာ္ ေဒဝဒတ္
၇။ မိေထြးေတာ္ ေဂါတမီ
၈။ ေနျပည္ေတာ္ ကပိလဝတ္ျပည္ (သကၠတိုင္း၊ မဇၩိမေဒသ)
၉။ ဖြားရာဌာန လုမၺိနီဥယ်ာဥ္
၁၀။ နန္းစံႏွစ္ ၁၃-ႏွစ္ၾကာ (၁၆-ႏွစ္မွ ၂၉- ႏွစ္အထိ)
၁၁။ နိမိတ္ႀကီးမ်ား သူအို၊ သူနာ၊ သူေသ၊ ရဟန္း
၁၂။ ဗ်ာဒိတ္ခံယူေသာဘဝ သုေမဓာရေသ့ဘဝ
၁၃။ ဗ်ာဒိတ္ခံယူေသာေန႔ ကဆုန္လျပည့္ေန႔
၁၄။ ဗ်ာဒိတ္ေပးေသာဘုရား ဒီပကၤရာျမတ္စြာဘုရား
၁၅။ ပါရမီျဖည့္ဖက္ သုမိတၱာအမ်ိဳးသမီ (ယေသာ္ဓရာအေလာင္း)
၁၆။ ပါရမီျဖည့္ရာကာလ ေလးအသေခ်ၤႏွင့္ ကမၻာတစ္သိန္း (သုေမဓာဘဝမွ ေဝႆႏၱရာ ဘဝအထိ)
၁၇။ ပါရမီျဖည့္ရျခင္း၏ရည္ရြယ္ခ်က္ သတၱဝါအမ်ားအက်ိဳးကို ေဆာင္ရြက္ရန္
၁၈။ ဒုကၠရစရိယာက်င့္သည့္ေနရာ ဥရုေဝလေတာ
၁၉။ ဒုကၠရစရိယာ အဓိပၸါယ္ ခဲယဥ္းစြာက်င့္ရေသာအက်င့္
၂၀။ ဒုကၠရစရိယာက်င့္ေသာႏွစ္ ၆-ႏွစ္ (မဟာသကၠရာဇ္ ၉၇ ခုႏွစ္မွ ၁၀၃ ခုႏွစ္အထိ)
၂၁။ ေတာထြက္ေတာ္မူေသာအသက္ ၂၉-ႏွစ္
၂၂။ ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူေသာအသက္ ၃၅-ႏွစ္
၂၃။ ဘုရားပြင့္ခ်ိန္သက္တမ္း ၁၀၀- ႏွစ္
၂၄။ အလုပ္အေကၽြး ပဥၥဝဂၢီ ငါးဦး




၂၅။ ပဥၥဝဂၢီငါးဦးအမည္

ေကာ႑ည၊ ဝပၸ၊ ဘဒၵိယ၊ မဟာနာမ္၊ အႆဇိ

၂၆။ တရားစေဟာသည့္ ေနရာ ဗာရာဏသီျပည္၊ မိဂဒါဝုန္ေတာ
၂၇။ ပထမဦးဆံုးေသာ သာဝက ပဥၥဝဂၢီငါးဦး
၂၈။ ေနာက္ဆံုးသာဝက သုဘဒၵပရိဗိုဇ္
၂၉။ လက္ယာရံအဂၢသာဝက အရွင္သာရိပုတၱရာ
၃၀။ လက္ဝဲရံအဂၢသာဝက အရွင္မဟာေမာဂၢလာန္
၃၁။ အဆံုးအမသာသနာ ပရိယတၱိ၊ ပဋိပတၱိ၊ ပဋိေဝဓ
၃၂။ က်င့္စဥ္သိကၡာ သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာ
၃၃။ ခ်မွတ္ေသာလမ္းစဥ္ မဇၩိမပဋိပဒါ
၃၄။ သေႏၶယူေသာေန႔ မဟာသကၠရာဇ္ ၆၇-ခုႏွစ္၊ ဝါဆိုလျပည့္၊ ၾကာသပေတးေန႔
၃၅။ ဖြားျမင္ေတာ္မူေသာေန႔ မဟာသကၠရာဇ္ ၆၈-ခု၊ ကဆုန္လျပည့္၊ ေသာၾကာေန႔
၃၆။ ေတာထြက္ေတာ္မူေသာေန႔ မဟာသကၠရာဇ္ ၉၇-ခု၊ ဝါဆိုလျပည့္၊ တနလၤာေန႔
၃၇။ ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူေသာေန႔ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၃-ခု၊ ကဆုန္လျပည့္၊ ဗုဒၶဟူးေန႔
၃၈။ ဓမၼစၾကာတရားေဟာေသာေန႔ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၃-ခု၊ ဝါဆိုလျပည့္၊ စေနေန႔
၃၉။ ပရိိနိဗၺာန္စံယူေတာ္မူေသာေန႔ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၄၈-ခု၊ ကဆုန္လျပည့္၊ အဂၤါေန႔
၄၀။ ပရိနိဗၺာန္စံခ်ိန္ သက္ေတာ္ သက္ေတာ္ ၈၀၊ (ဝါေတာ္- ၄၅)
၄၁။ ေတေဇာဓာတ္ေလာင္ေသာေန႔ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၄၈-ခု၊ ကဆုန္လဆုတ္ ၁၂-ရက္ တနဂၤေႏြေန႔
၄၂။ ေတေဇာဓါတ္ေလာင္ရာဌာန ကုႆိႏၷာရံုျပည္၊ မကုဋဗႏၶန(ဗန္ဓန) အရပ္ျဖစ္ပါသည္။
၄၃။ ေတေဇာဓာတ္ေလာင္ေသာအေၾကာင္း ဘုရားရွင္၏ အဓိ႒ာန္ေၾကာင့္ျဖစ္ပါသည္။
၄၄။ ႂကြင္းက်န္ေသာဓါတ္ေတာ္မ်ား ၈-စိတ္၊ (၁၆-ျပည္သား)
၄၅။ ဓာတ္ေတာ္အေရာင္းအဆင္း အခ်ိဳ႕ျမတ္ေလးငံု၊ အခ်ိဳ႕ပုလဲ၊ အခ်ိဳ႕ေရႊအဆင္း
၄၆။ မၿပိဳကြဲေသာဓာတ္ေတာ္ ညွပ္ရိုးေတာ္ႏွစ္ဆူ၊ စြယ္ေတာ္ေလးဆူ၊ နဖူးသင္းက်စ္ေတာ္
၄၇။ ဓါတ္ေတာ္ေဝေသာသူ ေဒါဏပုဏၰား
၄၈။ ဓါတ္ေတာ္အရြယ္အစား အငယ္ဆံုး- မုန္႔ညွင္းေစ့ခန္႔၊ အလတ္ဆံုး- ဆန္က်ိဳးခန္႔၊ အႀကီးဆံုးမွာ ပဲေနာက္ေစ့အရြယ္ျဖစ္သည္။
၄၉။ ေနာက္ဆံုးပူေဇာ္ခြင့္ရသူ အရွင္မဟာကႆပမေထရ္

၅၀။ ဖြားဖက္ေတာ္ ရ-ဦး

ညီေတာ္အာနႏၵာ၊ ေဗာဓိပင္္၊ ကာဠဳဒါယီအမတ္၊ ယေသာ္ဓရာမိဖုရား၊ ဆႏၷအမတ္၊ ေရႊအိုးႀကီးေလးလံုး၊ က႑ကျမင္း

(ေဆာင္။ အာ၊ေဗာ၊ ကာ၊ ယ၊ ဆန္၊ ေရႊ၊ ကဏ္)

၅၁။ ဘုရားအေလာင္းေတာ္ ေနာက္ဆံုးစားရေသာဆြမ္း သုဇာတာသူေ႒းသမီး၏ ဃနာႏို႔ဆြမ္း
၅၂။ ဃနာႏို႔ဆြမ္းကို ဘုဥ္းေပးသည့္ေနရာ အဇပါလေညာင္ပင္ရင္း
၅၃။ ဆြမ္းစားၿပီးေနာက္ ႂကြရာအရပ္ ေဗာဓိပင္သို႔ ႂကြေနာ္မူသည္
၅၄။ ဘုရားရွင္၏ ေနာက္ဆံုးဆြမ္း စုႏၵေရႊပန္းတိမ္သည္၏ ဝက္ပ်ိဳသားဆြမ္း
၅၅။ ျမက္ရွစ္ဆုပ္ လွဴဒါန္းသူ သုဒၶိယ-ငစင္။(ေသာတၳိယ-ေမာင္ခ်မ္းသာ)

၅၆။ အပရာဇိတပလႅင္ ျဖစ္ေပၚလာပံုႏွင့္ အသံုးျပဳပံု

ဘုရားအေလာင္းေတာ္သည္ ျမက္ရွစ္ဆုပ္ကို အလွဴခံၿပီးေနာက္ ေဗာဓိပင္ရင္း၌ ႀကဲျဖန္႔လိုက္ေသာအခါ အပရာဇိတပလႅင္ ျဖစ္ေပၚလာပါသည္။ ယင္းပလႅင္ေတာ္၌ ထက္ဝယ္ဖြဲ႔ေခြ ေနေတာ္မူပါသည္။
၅၇။ ဘုရားအေလာင္းေတာ္ ရရွိေသာဉာဏ္စဥ္ႏွင့္ ဘုရားအျဖစ္သို႔ ေရာက္ေတာ္မူပံု
ဘုရားအေလာင္းေတာ္သည္ ေနမဝင္မီ ေဒဝပုတၱမာရ္ကို ေအာင္ျမင္ေတာ္မူ၍ ညဥ့္ဦးယာမ္၌ ေရွးဘဝျဖစ္ခဲ့ဘူး၊ ေနခဲ့ဘူးေသာ ခႏၶာအစဥ္ကို ေအာက္ေမ့တက္သိတက္ေသာ
ပုေဗၺနိဝါသာႏုႆတိဉာဏ္။
သန္းေခါင္ယာမ္၌ နတ္တို႔၏မ်က္စိႏွင့္တူေသာ စုေတခါနီျဖစ္ေသာ သတၱဝါတို႔ကို ျမင္တက္သိတက္ေသာ ဒိဗၺစကၡဳဉာဏ္၊
မိုးေသာက္ယာမ္၌ အာသေဝါတရားေလးပါတို႔၏ ကုန္ျခင္းကိုျပဳတတ္ေသာ အာသဝကၡယဉာဏ္ တို႔ကို ရေတာ္မူပါသည္၊ အာသဝကၡယဉာဏ္ကို ရေတာ္မူသည္ႏွင့္တစ္ၿပိဳင္နက္ သဗၺညဳဘုရားရွင္ အျဖစ္သို႔ ေရာက္ရွိေတာ္မူပါသည္။

၅၈။ ပါရမီ သံုးပါး

(၁)ေရႊ၊ ေငြ၊ ဆင္၊ ျမင္း စသည္တို႔ကို လွဴျဖင္းဟူေသာ ဒါနပါရမီ။
(၂) ေျခ၊ လက္၊ ႏွာေခါင္း စသည္တို႔ကို လွဴျခင္းဟူေသာ ဒါနဥပပါရမီ။
(၃) ကိုယ့္အသက္ကို လွဴျခင္းဟူေသာ ဒါနပရမတၳပါရမီ။

၅၉။ စြန္႔ျခင္းႀကီး ငါးပါး

(၁) ပေဒသရာဇ္၊ ဧကရာဇ္၊ စၾကၤာမင္းတို႔၏ စည္းစိမ္ဥစၥာတို႔ကို စြန္႔ျခင္းဟူေသာ ဓနပရိစၥာဂ။
(၂) သားသမီးတို႔ကို စြန္႔ျခင္းဟူေသာ ပုတၱပရိစၥာဂ။
(၃) မယားကို စြန္႔ျခင္းဟူေသာ ဘရိယပရိစၥာဂ။
(၄) ေျခ၊ လက္၊ နား၊ ႏွေခါင္း စေသာအဂၤါႀကီးငယ္တို႔ကို စြန္႔ျခင္းဟူေသာ အဂၤပရိစၥာဂ။
(၅) ကိုယ့္အသက္ကို စြန္႔ျခင္းဟူေသာ ဇီဝိတပရိစၥာဂ။

၆၀။ ၾကည့္ျခင္းႀကီး ငါးမ်ိဳး

(၁) ကာလ= ဘုရားျဖစ္ရာ အခ်ိန္ကာလ။
(၂) ဒီပ= ဘုရားျဖစ္ရာ ကၽြန္း။
(၃) ေဒသ= ဘုရားျဖစ္ရာ အရပ္ေဒသ။
(၄) ကုလ= ဘုရားျဖစ္ရာ အမ်ိဳးအႏြယ္။
(၅) မာတုအာယုပရိေစၦဒ= ဘုရားအေလာင္းေတာ္၏ မယ္ေတာ္ျဖစ္မည့္သူ၏ အသက္အပိုင္းအျခား။
၆၁။ ဗုဒၶ= သစၥာေလးပါးကို ကိုယ္ေတာ္တိုင္သိေတာ္မူၿပီး သူတစ္ပါးတို႔ကိုလည္း သိေစေတာ္မူတက္ေသာ ေၾကာင့္ ဗုဒၶဟုေခၚပါသည္။
၆၂။ ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာဝင္= ျမတ္စြာဘုရားရွင္၏ စကားေတာ္သည္ ဗုဒၶဘာသာမည္ပါသည္။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ အဆံုးအမစကားေတာ္ကို လိုက္နာက်င့္သံုးသူသည္ ဗုဒၶဘာသာဝင္ မည္ပါသည္။

၆၃။ ဗုဒၶဘာသာဝင္တစ္ဦး ျပည့္စံုရမည့္အဂၤါ(၅)ရပ္

(၁) ဘုရားရွင္ကို ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ျခင္း။
(၂) တရားေတာ္ကို ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ျခင္း။
(၃) သံဃာေတာ္ကို ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ျခင္း။
(၄) ကံကို ယံုၾကည္ျခင္း။
(၅) ကံ၏ အက်ိဳးကို ယံုၾကည္ျခင္း။

ပါရမီဆယ္ပါး

၁။ ဒါနပါရမီ= စြန္႔ႀကဲေပးကမ္း လွဴဒါန္းျခင္း
၂။ သီလပါရမီ= ကိုယ့္က်င့္သီလေကာင္းေအာင္ ေစာင့္ထိန္းျခင္း
၃။ ေနကၡမၼပါရမီ= ေတာထြက္ျခင္း (မေကာင္းမႈမွ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း)
၄။ ပညာပါရမီ= ပညာျဖင့္ အမ်ားအက်ိဳးသယ္ပိုးျခင္း (ေလာကီေလာကုတၱရာ ပညာမ်ားကို သင္ၾကားပို႔ခ်ျခင္း)
၅။ ဝီရိယပါရမီ= ႀကိဳးစားအားထုတ္ျခင္း
၆။ ခႏၲီပါရမီ= သည္းခံျခင္း
၇။ သစၥာပါရမီ= မွန္ကန္ေသာစကားကုိသာ ေျပာဆိုျခင္း
၈။ အဓိ႒ာနပါရမီ= စိတ္ဓာတ္ၿမဲၿမံခိုင္ခံ့ေအာင္ ေဆာက္တည္ျခင္း
၉။ ေမတၲာပါရမီ= ေမတၲာဓာတ္ အျပည့္အဝထားျခင္း။ (သတၲဝါအားလံုးတို႔ကို ခ်မ္းသာေစျခင္း၊ ေကာင္းေစခ်င္ေသာစိတ္ အၿမဲတည္ရွိျခင္း)
၁၀။ ဥေပကၡာပါရမီ= လ်စ္လ်ဴရႈျခင္း။ (ဘက္မလိုက္ဘဲ မွ်တစြာက်င့္သံုးျခင္း၊ မိတ္ေဆြရန္သူ ႏွစ္ဦးတို႔အေပၚ၌ ခ်စ္စိတ္မုန္းစိတ္ မရွိျခင္း)


ေဆာင္။ ။ ဒါန သီလာ ေနကၡမၼာ၊ ပညာ ဝီရိယာ၊ ခႏၲီ သစၥံ၊ အဓိ႒ာန္၊ ေမတၱံ ဥေပကၡာ၊ ပါရမီဆယ္တန္၊ အရင္းခံ မွတ္ရန္ ဒသတာ။
(from http://ashinmandalabkc.blogspot.com/2013/06/blog-post_24.html)